УТЗиСЗ

Дзяржаўныя дапамогі на дзяцей.

Што зменіцца з 01.01.2025.

Законам ад 08.07.2024 № 25-З «Аб змяненні законаў па пытаннях дзяржаўных дапамог сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей» унесены змены ў тым ліку ў Закон № 7-З ад 29.12.2012 «Аб дзяржаўных дапамогах сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей».

 Са студзеня 2025 г. зменіцца парадак выплаты дапамог на дзяцей. Пашыраны выпадкі, калі прызначаецца дапамога на дзяцей старэйшых за 3 гады з асобных катэгорый сем'яў.

З 01.01.2025 права на гэтую дапамогу будзе прадастаўляцца ў тым ліку: 1) маці (мачасе), апекуну (папячыцелю) пры выхаванні імі дзіцяці (дзяцей) старэйшыя за 3 гадоў, калі ў сям'і бацька (айчым) або ўсынавіцель (удачарыцель), якія выплачваюць аліменты, праходзяць тэрміновую ваенную або альтэрнатыўную службу.

Днём узнікнення права на дапамогу ў такім выпадку з'яўляецца дзень адпраўкі ў вайсковую частку бацькі (айчыма), усынавіцеля (удачарыцеля) для праходжання тэрміновай ваеннай службы або дзень іх убыцця да месца праходжання альтэрнатыўнай службы (на дзяцей, якія выхоўваюцца ў сям'і маці, - не раней дня ўступлення ў сілу рашэння суда ці іншага дакумента аб выплаце аліментаў);

2) калі адзін з бацькоў (маці (мачаха), бацька (айчым)) у поўнай сям'і альбо бацька ў няпоўнай сям'і ажыццяўляе догляд за інвалідам з дзяцінства 1 групы і атрымлівае дапамогу, прадугледжанае заканадаўствам, калі інвалід з дзяцінства 1 групы прыходзіцца гэтаму аднаму з бацькоў сынам (дачкой), пасынкам (падчаркай), усыноўленым (удачароным) асобай.

Днём ўзнікнення права на дапамогу ў гэтым выпадку з'яўляецца дзень дасягнення дзіцем-інвалідам ўзросту 18 гадоў або дзень прызначэння дапамогі, прадугледжанага заканадаўствам, аднаму з бацькоў, які ажыццяўляе догляд за ім.

Прыклад: у сям'і выхоўваецца двое дзяцей: дзіця-інвалід 17 гадоў і дзіця 11 гадоў. Сям'і прызначаныя і выплачваюцца дзве дапамогі на дзяцей старэйшых за 3 гады: на дзіця-інваліда – у памеры 70% БПМ, на другое дзіця – у памеры 50% БПМ. Старэйшаму дзіцяці споўнілася 18 гадоў, яму ўстаноўлена 1 група інваліднасці, маці ажыццяўляе догляд за ім і атрымлівае адпаведную дапамогу. Сям'я мае права і на дапамогу на дзяцей старэйшых за 3 гады (на другое дзіця) у памеры 50% БПМ.

                Акрамя таго, дапоўнена, што пры ацэнцы занятасці працаздольнага бацькі (айчыма) у поўнай сям'і альбо працаздольнага бацькі ў няпоўнай сям'і не менш за 6 месяцаў у агульнай складанасці ў каляндарным годзе, папярэднім годзе звароту за ўказанай дапамогай, будуць улічвацца перыяды часовай непрацаздольнасці ў сувязі з цяжарнасцю і родамі, захворваннем або траўмай.

У цяперашні час дапамогі на дзяцей, старэйшых за 3 гадоў прызначаюцца на дзяцей, якія пасля заканчэння школы атрымліваюць адукацыю за кошт уласных сродкаў. З 01.01.2025 такое права таксама будуць мець сем'і, калі навучанне аплачвае арганізацыя па месцы працы бацькоў.

Пашыраны выпадкі, пры якіх будзе спыняцца выплата дзяржаўных дапамог. Зараз выплата дапамог спыняецца ў выпадку выезду атрымальніка дзяржаўнай дапамогі на пастаяннае месца жыхарства за межы Рэспублікі Беларусь. З 01.01.2025 выплата дапамогі будзе спыняцца і пры афармленні атрымальнікам дапамогі выезду для пастаяннага пражывання за межамі Рэспублікі Беларусь.

Цяпер пры адабранні дзяцей у бацькоў выплата дзяржаўных дапамог (у тым ліку прызначаных, але не атрыманых за мінулы час) спыняецца з дня прыняцця камісіяй па справах непаўналетніх рашэнняў аб адабранні дзіцяці. З 01.01.2025 замацавана, што выплата дзяржаўных дапамог у выпадку адабрання дзіцяці з сям'і па рашэнні суда, органа апекі і папячыцельства, камісіі па справах непаўналетніх будзе спыняцца з дня ўступлення ў сілу рашэння суда аб адабранні дзіцяці, дня прыняцця органам апекі і папячыцельства або камісіяй па справах непаўналетніх рашэння аб адабранні дзіцяці (у тым ліку сум дзяржаўных дапамог, прызначаных, але не атрыманых за мінулы час).

Канкрэтызаваны парадак вяртання залішне выплачаных сум дзяржаўных дапамог: устаноўлены тэрміны апавяшчэння атрымальніка і вяртання пераплаты. Залішне выплачаныя сумы дзяржаўных дапамог падлягаюць вяртанню іх атрымальнікам. Гэтая норма дзейнічае цяпер і захаваецца пасля 01.01.2025. Зараз камісія па прызначэнні дапамог пісьмова паведамляе атрымальніка дапамогі аб факце пераплаты (тэрмін такога паведамлення не вызначаны) і ўстанаўлівае тэрмін, на працягу якога залішне выплачаныя сумы дапамог павінны быць вернутыя. З 01.01.2025 пры ўсталяванні факту залішне выплачаных сум дзяржаўных дапамог атрымальніка трэба пісьмова паведаміць на працягу 5 каляндарных дзён аб тым, што ён павінен вярнуць сумы пераплаты на працягу 10 рабочых дзён.

Як і цяпер, атрымальнік дапамогі зможа вярнуць пераплаты ў добраахвотным парадку адначасова ў названы тэрмін або часткамі ў адпаведнасці з графікам, узгодненым з дзяржаўным органам, іншай арганізацыяй, якія прызначылі і выплацілі дзяржаўныя дапамогі.

У выпадку адмовы атрымальніка ад вяртання залішне выплачаных сум дапамог у добраахвотным парадку іх утрыманне па-ранейшаму будзе рабіцца па рашэнні камісіі па прызначэнні дапамог з сум дзяржаўных дапамог, заработнай платы, грашовага забеспячэння, стыпендыі ці іншага даходу. Сума ўтрымання штомесяц не павінна перавышаць 20% ад дзеючага памеру дзяржаўнай дапамогі.