З 01.07.2024 дзейнічае новая рэдакцыя Палажэння аб парадку прызначэння і выплаты дапамогі па доглядзе за інвалідам I групы або асобай, якая дасягнула 80-гадовага ўзросту, згодна са змяненнямі, унесенымі пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 28.06.2024 № 460 «аб змяненні пастаноў Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 6 верасня 2006 г. № 1149 і ад 18 верасня 2020 г. № 541».
Варта звярнуць увагу, што ў дзеючай рэдакцыі па-новаму тлумачацца вызначэння некаторых тэрмінаў, а менавіта:
асоба, якая ажыццяўляе догляд, – пастаянна пражываюць на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь грамадзянін Рэспублікі Беларусь, замежны грамадзянін або асоба без грамадзянства, якія дасягнулі 16 гадоў, але не старэйшыя за 70 гадоў, якія ажыццяўляюць пастаянны догляд за інвалідам I групы або асобай, якая дасягнула 80-гадовага ўзросту;
пастаянны догляд – сукупнасць дзеянняў па аказанні штодзённай дапамогі, накіраванай на задавальненне патрэбаў, якія забяспечваюць жыццядзейнасць грамадзяніна, які мае патрэбу ў пастаянным доглядзе, якія ўзнікаюць больш за адзін раз у суткі (асабістая гігіена, апрананне, прыём ежы і іншае), падтрыманне аптымальнага ўзроўню яго фізічнага, псіхічнага і эмацыйнага дабрабыту, забеспячэнне бяспечных умоў пражывання.
З 1 ліпеня 2024 г.права на дапамогу па доглядзе ўстанаўліваецца пры ажыццяўленні догляду за асобай, якая дасягнула 80-гадовага ўзросту і за інвалідам I групы пры наяўнасці патрэбнасці ў пастаянным доглядзе.
Акрамя таго, з 01.07.2024 для некаторых асоб, якія ажыццяўляюць догляд за непрацаздольнымі грамадзянамі, дзяржавай забяспечана некаторая перавага. Так правам на прызначэнне і выплату дапамогі па доглядзе зараз могуць скарыстацца маці, бацькі, сыны, дочкі, муж і жонка, апекуны (папячыцелі) грамадзян, якія маюць патрэбу ў пастаянным доглядзе:
- якія працуюць на ўмовах няпоўнага працоўнага часу (не больш за палову нармальнай працягласці працоўнага часу);
- якія з'яўляюцца індывідуальнымі прадпрымальнікамі, адвакатамі, адпаведная дзейнасць якіх прыпыненая ў заканадаўчым парадку;
- якія знаходзяцца ў працэсе спынення прадпрымальніцкай дзейнасці;
- з'яўляюцца натарыусамі, паўнамоцтвы якіх прыпыненыя;
- знаходзяцца ў акадэмічным адпачынку па месцы навучання.
Іншым асобам, якія ажыццяўляюць догляд за непрацаздольнымі грамадзянамі, дзяржаўная дапамога будзе выплачвацца ў выпадку адсутнасці ў іх занятасці. Пры гэтым пад занятымі асобамі разумеюцца грамадзяне, якія:
- працуюць па працоўных дагаворах (акрамя асоб, якія знаходзяцца ў адпачынку па доглядзе дзіцяці да дасягнення ім узросту 3 гадоў);
- выконваюць работы па грамадзянска-прававых дагаворах, прадметам якіх з'яўляецца выкананне работ, аказанне паслуг і стварэнне аб'ектаў інтэлектуальнай уласнасці;
- зарэгістраваныя ў якасці індывідуальных прадпрымальнікаў;
- маюць пасведчанне на ажыццяўленне натарыяльнай дзейнасці; з'яўляюцца адвакатамі;
- з'яўляюцца ўласнікамі маёмасці (заснавальнікамі, удзельнікамі) юрыдычнай асобы і выконваюць функцыі кіраўніка гэтай юрыдычнай асобы;
- праходзяць ваенную або альтэрнатыўную службу, а таксама службу ў органах унутраных спраў, Следчым камітэце, Дзяржаўным камітэце судовых экспертыз, органах фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю, органах і падраздзяленнях па надзвычайных сітуацыях, за выключэннем асоб, якія знаходзяцца ў сацыяльным адпачынку па догляду за дзецьмі, які прадастаўляецца ваеннаслужачым, асобам радавога і начальніцкага складу органаў унутраных спраў, Следчага камітэта, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз, органаў фінансавых расследванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, па месцы ваеннай службы, службы;
- навучаюцца ў дзённай форме атрымання адукацыі ва ўстановах адукацыі, арганізацыях, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы навукова-арыентаванай адукацыі, іншых арганізацыях, у індывідуальных прадпрымальнікаў, якім у адпаведнасці з заканадаўствам прадастаўлена права ажыццяўляць адукацыйную дзейнасць;
- праходзяць падрыхтоўку ў клінічнай ардынатуры ў вочнай форме;
- зарэгістраваныя ў органах па працы, занятасці і сацыяльнай абароне ў якасці беспрацоўных альбо праходзяць прафесійную падрыхтоўку, перападрыхтоўку, павышэнне кваліфікацыі або асвойваюць змест адукацыйнай праграмы навучальных курсаў па кірунку органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне;
- атрымліваюць дзяржаўную пенсію, у адпаведнасці з міжнароднымі дагаворамі Рэспублікі Беларусь у галіне сацыяльнага (пенсійнага) забеспячэння;
- атрымліваюць штомесячную страхавую выплату ў адпаведнасці з заканадаўствам аб абавязковым страхаванні ад няшчасных выпадкаў на вытворчасці і прафесійных захворванняў;
- атрымліваюць штомесячнае грашовае ўтрыманне ў адпаведнасці з заканадаўствам аб дзяржаўнай службе.
Варта звярнуць асаблівую ўвагу, што абавязковай умовай прызначэння дапамогі па доглядзе з'яўляецца адсутнасць у асобы, якая ажыццяўляе пастаянны догляд, таксама пастаноўкі на псіхіятрычны і наркалагічны ўлік, а таксама непагашанай або нязнятай судзімасці за злачынствы, прадугледжаныя ў раздзелах 19-22 і 24 Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь, а таксама за цяжкія або асабліва цяжкія злачынствы.
У адпаведнасці з Палажэннем дапамога па доглядзе не назначаецца ў выпадках, калі непрацаздольны грамадзянін:
- з'яўляецца атрымальнікам рэнты згодна дагавора пажыццёвага ўтрымання;
- знаходзіцца ў дзяржаўнай установе сацыяльнага абслугоўвання, якія ажыццяўляюць стацыянарнае сацыяльнае абслугоўванне (за выключэннем кароткатэрміновага знаходжання, праходжання інвалідам I групы курсу сацыяльнай рэабілітацыі, абилитации), у бальніцы сястрынскага догляду альбо ў іншых недзяржаўных арганізацыях, якія прадстаўляюць сацыяльныя паслугі з забеспячэннем пражывання;